Forum klasy IB

Stefan Batory (1533-1586), książę siedmiogrodzki od 1571, król Polski od 1576. Ożeniony z królową Anną Jagiellonką. Po koronacji na króla Polski pozostał księciem Siedmiogrodu, oddając namiestnictwo swemu bratu Krzysztofowi.

Wkrótce po elekcji uzyskał aprobatę, niechętnych wcześniej jego kandydaturze, senatorów i Kościoła katolickiego. Wystąpienie Gdańska, który odmówił uznania Stefana Batorego, doprowadziło do konfliktu zbrojnego, zakończonego kompromisem w 1577 - Gdańszczanie uznali zależność od króla polskiego i zgodzili się na zapłacenie wysokiej kontrybucji, w zamian król zrezygnował z budowy floty kaperskiej i wycofał wydane w 1570 statuty Karnkowskiego, ściśle podporządkowujące Gdańsk Rzeczypospolitej.

Stefan Batory dążył do skierowania polityki polskiej przeciwko wrogom Siedmiogrodu, tj. austriackim Habsburgom i Turcji. 1578-1582 prowadził wojny z Moskwą o Inflanty. Trzy kolejne wyprawy: połocka (1579), wielkołucka (1580) i pskowska (1581), zakończyły się pełnym sukcesem wojsk królewskich i zawarciem dziesięcioletniego rozejmu w Jamie Zapolskim (1582).

Za namową papieży Grzegorza XIII i Sykstusa V obiecujących rekompensatę finansową, Stefan Batory rozpoczął przygotowania do wojny z Turcją, przerwane z powodu jego śmierci. Przeprowadził reformy wojskowe, m.in. powołał piechotę wybraniecką (1 żołnierz utrzymywany przez 20 chłopów z dóbr królewskich), ustanowił rejestr kozacki obejmujący Kozaków zaporoskich, pobierających żołd od Rzeczypospolitej i zobowiązanych do walki w armii polskiej, ustalił podział jazdy na ciężkozbrojną husarię, chorągwie kozackie i jazdę lekką.

Dążąc do pozyskania szlachty król utworzył Trybunał Koronny (1578) i Litewski (1581), przekazując im przysługujące dotąd władcy uprawnienia sądownicze. Starał się o wzrost znaczenia sejmików kosztem sejmu. Stosując się do zasad konfederacji warszawskiej (1573),

Stefan Batory prowadził tolerancyjną politykę w stosunku do innowierców, jednocześnie wspierał Kościół katolicki i zakon jezuitów. W 1579 założył Akademię Wileńską.

źródło